Olanzapine en bijwerkingen voor kinderen en jongeren

Medicijnen hebben ook ongewenste effecten; dat noemen we bijwerkingen. In de bijsluiter staan een heleboel bijwerkingen. Het heeft geen zin om je bezig te houden met alle bijwerkingen die in de bijsluiter staan. Sommige bijwerkingen die in de bijsluiter staan, zijn niet belangrijk of komen heel zelden voor.

Let op: als je ergens last van krijgt of als je je niet lekker voelt, op welke manier dan ook. Vertel dit dan aan je behandelaar. Dat zou een bijwerking kunnen zijn die hier niet wordt vermeld. Je behandelaar zoekt uit of het een bijwerking is of iets anders.

Hieronder staan alleen de bijwerkingen die het vaakst voorkomen of die gevaarlijk kunnen zijn. Dat betekent niet dat jij die bijwerkingen ook altijd krijgt. Staat jouw klacht er niet bij, bespreek het met je behandelaar, het kan een zeldzamere bijwerking zijn of met iets anders te maken hebben.

Suf, slaperig, verward, minder goed kunnen concentreren

• Je voelt je suf.
• Je bent snel moe, of voelt je slaperig.
• Je bent verward.
• Je kan niet goed opletten, of lang je aandacht ergens bijhouden.

Dit is extra lastig tijdens het fietsen, spelen, leren of op school.

Licht in je hoofd of duizelig

Soms voel je je licht in je hoofd of word je duizelig, vooral als je opstaat.

• Je kunt daardoor vallen.

Dat gebeurt vooral als je net met olanzapine begonnen bent.

Het kan helpen om dan even te blijven liggen of zitten. Je kan dan het beste je benen wat hoger te leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Zorg dat je langzaam opstaat uit bed of uit een stoel.

Vertel het aan je behandelaar. Die kijkt of het aan olanzapine ligt of dat er iets anders aan de hand is.

Als het aan olanzapine ligt gaat het meestal na één of twee weken over.

Gewicht verandert

• Je kunt meer eetlust krijgen, waardoor je zwaarder wordt door olanzapine.

Als je zwaarder wordt is dat niet gezond.

• Het is erg lastig om je overgewicht weer kwijt te raken als je al veel zwaarder bent geworden.
• Op latere leeftijd kun je hierdoor suikerziekte (diabetes) krijgen en zelfs hart- en vaatziekten. Dat krijg je niet meteen, maar het is wel de reden om snel iets te doen.

Als je zwaarder wordt, vertel het dan aan je behandelaar.

• Die weegt je dan en ziet ook meteen of je veel zwaarder bent dan bij de eerste keer dat hij je woog, voordat je olanzapine gebruikte.

Overleg met je behandelaar als je gewicht verandert door olanzapine. Je behandelaar kan je adviseren over het maken van aanpassingen in je leefstijl of hij/zij zal de dosis kunnen verlagen, of een ander medicijn voorschrijven, tenminste, als dat kan.

Droge mond, keelpijn, verstopte neus

• Je mond is droger dan normaal.
• Je hebt keelpijn.
• Je hebt een verstopte neus.
• Je keel doet pijn bij het slikken.

Ze gaan meestal over na een paar weken nadat je gestart bent met olanzapine.

Heb je na een paar weken nog steeds last? Overleg met je behandelaar

Buikpijn

• Je hebt last van buikpijn.
• Je hebt last van verstopping in je darmen. Je kan hierdoor niet goed naar de wc.

Eet veel vezels (dat zit in groenten, volkorenbrood, fruit, noten) en drink veel om verstopping in je darmen tegen te gaan.

Heb je na een paar dagen nog steeds klachten? Overleg met je behandelaar.

Bewegen

• Je gaat trillen, of vindt het moeilijk om stil te zitten.
• Je spieren trekken opeens samen in je hoofd, gezicht of mond.
• Je spieren zijn stijf/gespannen waardoor het lastig is soepel te bewegen.
• Hierdoor kan je spierpijn of pijn in je gewrichten krijgen.

Deze klachten kunnen enkele dagen na het innemen van olanzapine beginnen, maar ook nadat je het al lang gebruikt.

In overleg met je behandelaar kun je een lagere dosis proberen.

• Je maakt zuig-, kauw- en smakbewegingen.
• Je tong beweegt zonder dat je het wilt, of je maakt rare/grijzende trekkende bewegingen in je gezicht.
• Je maakt onbedoelde (zwaai)bewegingen in je vingers, tenen, armen, benen, schouders of heupen.

Deze klachten kunnen enkele maanden van het innemen van olanzapine beginnen, of als je net bent gestopt met olanzapine.

Overleg met je behandelaar als je deze klachten hebt. In overleg met je behandelaar kun je misschien een ander medicijn proberen.

Koorts

Als je koorts krijgt, moet je dat meteen aan je behandelaar vertellen.

Vooral als ook je spieren stijf worden, of stijf aanvoelen.

Waarschijnlijk heb je gewoon griep of iets anders.

Maar soms krijg je koorts door olanzapine en dat kan gevaarlijk zijn.

Bij sommige medicijnen moet je behandelaar eerst lichamelijk onderzoek en/of bloedonderzoek doen om te kijken of het wel een goed medicijn voor je is.

Voor het gebruik van olanzapine zal je behandelaar je gewicht, lengte en bloeddruk meten.

Je behandelaar zal meestal ook bloed afnemen voor onderzoek in het laboratorium.

• In dat bloed worden vetten en suiker gemeten. Deze kunnen veranderen als je olanzapine gebruikt.

Het kan zo zijn dat je behandelaar niet alleen aan het begin maar ook tijdens de periode van behandeling af en toe je gewicht en lengte wil meten en het bloedonderzoek wil doen. Daarmee onderzoekt je behandelaar of het verandert.

Je kunt olanzapine innemen als tablet. Neem het in met een half glas water of andere drank (bijvoorbeeld melk, appelsap, sinaasappelsap).

Je kunt olanzapine ook innemen als een smelttablet. Deze laat je eerst op je tong smelten en slikt het daarna door. Je kunt het tablet ook eerst laten oplossen in een glas water of andere drank (bijvoorbeeld melk, appelsap, sinaasappelsap).

Moment innemen

Je gebruikt olanzapine elke dag.

• Meestal gebruik olanzapine eenmaal per dag. Soms wordt olanzapine tweemaal per dag voorgeschreven.
• Meestal gebruik je olanzapine in de avond.

Wat moet je doen als je olanzapine vergeten bent te gebruiken:

• Neem je olanzapine normaal een keer per dag en duurt het langer dan 8 uur voordat je de volgende dosis normaal inneemt? Meestal neem je de vergeten dosis dan alsnog in.
• Neem je olanzapine normaal een keer per dag en duurt het korter dan 8 uur voordat je de volgende dosis normaal inneemt? Meestal sla je deze dosis dan over.

Heb je hier vragen over? Overleg met de apotheek.

Duur effect

Het effect van olanzapine duurt ongeveer 24 uur (een hele dag en nacht).

Dosis

In overleg met je behandelaar begin je met een bepaalde startdosis. Dit kan in overleg met je behandelaar soms meer, of juist minder, worden.

Olanzapine gaat niet goed samen met sommige andere medicijnen.

Je behandelaar weet welke medicijnen niet goed samengaan met olanzapine.

Vertel je behandelaar altijd precies welke medicijnen je al gebruikt. Schrijf dit van tevoren op.

• Ook de medicijnen die andere artsen hebben voorgeschreven.
• Ook medicijnen of (kruiden)middelen die je zonder recept bij de apotheek of drogist koopt.

Als je een anticonceptiepil gebruikt, is dat geen bezwaar met olanzapine.

Bij een eerste psychose zal je meestal één of twee jaar nadat je je weer beter voelt kunnen proberen te stoppen. Soms mag dit al eerder. Dit mag alleen in goed overleg met je behandelaar.

Als je je beter voelt na een manie, en de ergste onrustige klachten zijn verdwenen, kan je olanzapine in overleg met je behandelaar langzaam afbouwen. Soms is het nodig om olanzapine nog een tijdje te gebruiken na het weggaan van de klachten.

Als je de olanzapine gebruikt bij moeite met omschakelen of veranderingen (waardoor je snel boos of angstig wordt, bijvoorbeeld bij autisme), is het ook goed om met je behandelaar vaste evaluatiemomenten af te spreken. Daarna beslissen jullie samen of je nog moet doorgaan met de olanzapine, of dat je het kunt afbouwen. Bij deze reden van gebruik is de olanzapine meestal tijdelijke medicatie (half jaar tot een jaar) waarbij de medicatie je kan ondersteunen in een moeilijke periode.

Stop nooit zonder overleg met je behandelaar met het gebruiken van olanzapine. Het is vaak verstandig om medicatie geleidelijk af te bouwen. Je kunt je na het afbouwen tijdelijk wat slechter voelen. Dit heeft te maken met dat je lichaam weer moet wennen aan de nieuwe situatie. Dit gaat meestal weer over.

Soms blijkt dat het niet lukt om af te bouwen, maar dan weten jij en je behandelaar ook weer dat je een goede reden hebt om de olanzapine te blijven gebruiken.

Overleg daarom om de zoveel tijd met je behandelaar of de olanzapine nog nodig is. Het is belangrijk om hier samen een goede beslissing over te maken, omdat olanzapine voor jou later ook nadelen kan hebben voor je gezondheid. Het kan zijn dat je klachten zo ernstig zijn dat het nodig is de olanzapine te blijven gebruiken. Lees ook Hoelang zal ik olanzapine moeten innemen?.

Je kunt dus niet ineens ophouden met olanzapine te gebruiken. Overleg met je behandelaar als je wilt stoppen.

Het is niet aan te raden olanzapine te combineren met alcohol omdat de kans op bijwerkingen daardoor groter wordt. Het effect van zowel alcohol en olanzapine kan versterkt worden.

Vraag altijd je behandelaar om advies over het gebruik van olanzapine in combinatie met andere middelen zoals alcohol en/of drugs.

Het is niet zo dat je wel alcohol kan drinken als je die dag je olanzapine niet hebt gebruikt. Olanzapine blijft namelijk wekenlang in je lichaam aanwezig.

Olanzapine kan bijwerkingen veroorzaken. Lees meer over bijwerkingen van olanzapine.

Je voelt je bijvoorbeeld suf, slaperig of duizelig. Daardoor kan je niet goed opletten op de fiets, scooter en/of auto.

Ben je net gestart met olanzapine?

Is je dosis van olanzapine net verhoogd?

En heb je daardoor last van bijwerkingen? Dan mag je niet deelnemen aan het verkeer.

Doe je dit wel? Dan kan je bij een ongeluk de schuld krijgen, je bent dan aansprakelijk. Het kan zijn dat je verzekering de schade dan niet vergoedt.

Controleer dus goed of je met jouw medicijn aan het verkeer mag deelnemen.

Checken of je met jouw medicijn mag autorijden, fietsen of scooter rijden? Kijk op: Rijveiligmetmedicijnen.nl.

Olanzapine is geen verslavend medicijn. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je steeds meer behoefte hebt om het medicijn vaker te gebruiken dan voorgeschreven.

Wel kunnen er onthoudingsverschijnselen optreden als je stopt met het medicijn. Je krijgt dan (weer) bijwerkingen die komen door het afbouwen of stoppen van het medicijn.

Dat is de reden dat veel medicijnen heel langzaam en in kleine stapjes moeten worden afgebouwd. Stoppen met een medicijn moet altijd in overleg met de behandelaar. Zie ook Kan ik ineens stoppen met olanzapine?.

Je hersenen zijn nog volop in ontwikkeling. Een medicijn onnodig gebruiken of onnodig lang is daarom nooit goed.

Er is nog met weinig zekerheid iets te zeggen over de gevolgen van olanzapine op de hersenen. Er wordt bijvoorbeeld onderzocht of medicatie de vorm of inrichting van je hersenen verandert. Hier is meer onderzoek voor nodig, vooral als het gaat om langetermijngevolgen. Daar is nog weinig over bekend.

Heb je meer vragen hierover? Je behandelaar kan hierover meedenken.